In de blog 'Wat is de Digital Decade en waarom is het belangrijk?' vertelden we over het plan van de Europese Unie zodat Europa in 2030 volledig digitaal kan functioneren. Dit houdt onder meer in dat alle overheidsdiensten online beschikbaar moeten zijn en dat elke Europese burger toegang moet hebben tot een digitaal identiteitsbewijs.
Om deze doelen te halen, worden de komende jaren nieuwe wetten geïntroduceerd en bestaande regels aangepast. In deze blog vertellen we wat de kansen en uitdagingen van de Digital Decade zijn en welke wetten rondom digitalisering je in de gaten moet houden.
De vier pijlers van de Digital Decade
Om de Digital Decade te realiseren heeft de Europese Unie een beleidsplan opgesteld, gebaseerd op de vier kernpijlers. Deze pijlers vormen samen het 'Digital Compass'. De vier pijlers van het 'Digital Compass' helpen Europa haar digitale onafhankelijkheid te versterken en concurrerend te blijven in een steeds meer gedigitaliseerde wereld.
In het eerste deel van deze blogserie gaan we dieper in op deze vier kernpijlers hieronder een samenvatting:
- Digitale vaardigheden en onderwijs
De EU streeft ernaar digitale vaardigheden te verbeteren, met als doel 20 miljoen ICT-specialisten, meer genderbalans in IT, en 80% digitaal vaardige volwassenen in 2030. - Digitale infrastructuur
De EU investeert in moderne infrastructuur om tegen 2030 alle burgers toegang te geven tot snel internet, zoals 5G, en bedrijven kwantumcomputers te laten gebruiken. - Digitale bedrijven en innovatie
De EU stimuleert bedrijven om digitale technologieën te omarmen, met doelen voor 2030 zoals 75% technologiegebruik, meer snelgroeiende bedrijven van minimaal €1 miljard, en 90% actieve kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's). - Digitale overheid en publieke dienstverlening
De EU wil dat overheden tegen 2030 alle publieke diensten online aanbieden, burgers een elektronisch identiteitsbewijs (eID) hebben, en gezondheidsdocumenten digitaal toegankelijk zijn.
Deze pijlers dragen bij aan de doelstellingen van de Digital Decade en vormen een roadmap voor de toekomst.
| De Digital Decade uitgelegd door Renate Nikolay, Deputy Director General of DG CNECT.
Uitdagingen en kansen voor overheidsinstanties
De Nederlandse overheid is goed op weg. Toch zijn er altijd nog uitdagingen en kansen om op in te spelen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) heeft een rapport [1] opgesteld met daarin de grootste kansen en uitdagingen voor een digitale overheid. We lichten ze kort toe:
Uitdagingen
- Beveiliging en privacy van data: Het waarborgen van de veiligheid en ethiek rondom het gebruik van data is essentieel om het vertrouwen van burgers niet te schaden. Overheden moeten privacy beschermen en transparant zijn over hoe gegevens worden verzameld en gebruikt.
- Legacy-systemen en interoperabiliteit: Veel overheidsinstanties worstelen met verouderde systemen. Om de volledige voordelen van digitalisering te benutten, moeten systemen interoperabel zijn. Dit houdt in dat verschillende overheidsorganisaties, ongeacht hun niveau, gegevens en diensten soepel en effectief met elkaar moeten kunnen uitwisselen.
- Digitale vaardigheden en leiderschap: Overheden moeten investeren in het verbeteren van de digitale vaardigheden van ambtenaren. Dit vraagt om leiderschap dat in staat is om een digitale mindset binnen de organisatie te bevorderen en om voldoende capaciteit te ontwikkelen voor het gebruik van nieuwe technologieën.
- Effectieve implementatie en monitoring: Ondanks strategieën voor digitalisering, ontbreekt vaak de effectieve implementatie en monitoring. Overheden moeten duidelijke verantwoordelijkheden vaststellen en voortgang monitoren om impact te waarborgen en vertrouwen te behouden.
- Datagestuurde overheid: Het benutten van data wordt vaak beperkt door gebrekkige samenwerking en niet-gekoppelde systemen. Overheden moeten gegevensuitwisseling verbeteren en systemen integreren om data strategisch in te zetten voor beleid en dienstverlening.
- Verantwoord gebruik AI: Er zijn nieuwe regels opgesteld rondom het gebruik van AI, maar er is meer nodig om AI effectief en ethisch te benutten. Overheden moeten investeren in vaardigheden, toezicht en infrastructuur.
Kansen
- Data-gedreven overheidsdiensten: Door data en digitale technologieën centraal te stellen in strategieën voor digitale transformatie, kunnen overheden betere en gebruiksvriendelijkere diensten leveren. Dit helpt om een overheid te bouwen die 'digital by design' is, wat bijdraagt aan meer vertrouwen van burgers in de overheid.
- Verbeterde samenwerking en openheid: 'Open overheid' betekent dat overheidsinstellingen niet alleen transparanter zijn, maar ook samenwerken met burgers en bedrijven om publieke waarde te creëren. Dit kan zorgen voor innovatie en inclusie en bevordert een cultuur waarin het delen van kennis en co-creatie wordt gestimuleerd.
- Proactieve overheidsdiensten: Dankzij data en feedback van gebruikers, kunnen overheden anticiperen op de behoeften van burgers en hun diensten proactief aanpassen. Dit verhoogt de tevredenheid en versterkt het vertrouwen in de overheid.
- Verhoogde veerkracht: Robuuste digitale infrastructuur en -systemen helpen overheden beter te reageren op crises, zoals de COVID-19-pandemie heeft aangetoond. Dit verhoogt zowel de flexibiliteit als de stabiliteit van publieke diensten.
Belangrijke wetgeving binnen de Digital Decade
Om de Digital Decade te laten slagen, heeft de EU verschillende wetten en regels opgesteld. Deze wetten richten zich op belangrijke thema's, zoals cybersecurity, het gebruik van AI-systemen en digitale tools in specifieke sectoren. De afgelopen jaren zijn er een aantal wetten aangekondigd die relevant zijn voor de overheid op het gebied van digitalisering. Een aantal zijn al van kracht, andere worden nog uitgewerkt of aangepast. Goed dus om in de gaten te houden aan welke regels gelden voor overheidsorganisaties.
Hieronder een overzicht van de belangrijkste wet- en regelgeving voor digitalisering binnen overheden:
1 Rapport OECD Digital Government Index
Wij helpen jouw organisatie klaar te stomen voor de 'Digital Decade'. Onze experts gaan graag met je in gesprek.